Ταμειακές ροές από περιουσιακά στοιχεία είναι το σύνολο όλων των ταμειακών ροών που σχετίζονται με τα περιουσιακά στοιχεία μιας επιχείρησης. Αυτές οι πληροφορίες χρησιμοποιούνται για τον προσδιορισμό του καθαρού ποσού των μετρητών που διασπώνται από ή χρησιμοποιούνται στις δραστηριότητες μιας επιχείρησης. Η έννοια αποτελείται από τους ακόλουθους τρεις τύπους ταμειακών ροών:
• Ταμειακές ροές που δημιουργούνται από λειτουργίες. Αυτό είναι το καθαρό εισόδημα συν όλα τα μη ταμειακά έξοδα, τα οποία συνήθως περιλαμβάνουν αποσβέσεις.
• Αλλαγές στο κεφάλαιο κίνησης. Αυτή είναι η καθαρή μεταβολή στους εισπρακτέους λογαριασμούς, τους πληρωτέους λογαριασμούς και τα αποθέματα κατά τη διάρκεια της περιόδου υπολογισμού.
• Μεταβολές στα πάγια. Αυτή είναι η καθαρή μεταβολή στα πάγια στοιχεία πριν από τις επιπτώσεις της απόσβεσης.
Αυτή η μέτρηση δε λαμβάνει υπόψη καμία πηγή χρηματοδότησης, όπως τη χρήση χρέους ή πωλήσεων μετοχών για την αντιστάθμιση τυχόν αρνητικών ταμειακών ροών από περιουσιακά στοιχεία.
Παράδειγμα ταμειακών ροών από περιουσιακά στοιχεία :
Μια επιχείρηση παρουσιάζει κέρδη 10.000 ευρώ κατά τη διάρκεια της περιόδου και αναφέρει 2.000 ευρώ ως αποσβέσεις. Επίσης, παρουσιάζει αύξηση 30.000 ευρώ των εισπρακτέων λογαριασμών και αύξηση 10.000 ευρώ στο απόθεμα, έναντι αύξησης 15.000 ευρώ στους πληρωτέους λογαριασμούς.
Η επιχείρηση ξοδεύει 10.000 ευρώ για να αποκτήσει νέα πάγια στοιχεία κατά τη διάρκεια της περιόδου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την ακόλουθη ταμειακή ροή από τον υπολογισμό των περιουσιακών στοιχείων:
+12.000 ευρώ = Ταμειακές ροές που δημιουργούνται από λειτουργίες (10.000 ευρώ κέρδη + 2.000 ευρώ απόσβεση)
-25.000 ευρώ = Αλλαγή στο κεφάλαιο κίνησης (+15.000 ευρώ πληρωτέες υποχρεώσεις - 30.000 ευρώ απαιτήσεις - 10.000 ευρώ απόθεμα)
-10.000 ευρώ = Πάγια στοιχεία ενεργητικού (-10.000 ευρώ αγορές παγίων)
-23.000 ευρώ = Ταμειακές ροές από περιουσιακά στοιχεία
Ταξινόμηση Ταμειακών Ροών
• Λειτουργικές Δραστηριότητες — περιλαμβάνουν τις ταμειακές εισροές και εκροές από δραστηριότητες που επηρεάζουν τον καθορισμό των καθαρών κερδών.
– Οι ταμειακές εισροές περιλαμβάνουν:
Ταμειακές εισπράξεις από την πώληση αγαθών και υπηρεσιών.
Ταμειακές εισπράξεις από την πώληση διαπραγματεύσιμων χρεογράφων — ένα είδος εμπορικών χρεογράφων τα οποία αγοράζει και πωλεί η εταιρεία για την πραγματοποίηση κέρδους στον βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, αντί τη διακράτηση τους για απροσδιόριστο χρόνο για επενδυτικούς σκοπούς.
Την είσπραξη τόκων από δάνεια και την είσπραξη μερισμάτων από επενδύσεις.
– Οι ταμειακές εκροές περιλαμβάνουν:
Ταμειακές πληρωμές για μισθούς, αποθέματα, έξοδα, τόκους, φόρους και την αγορά διαπραγματεύσιμων χρεογράφων.
• Επενδυτικές Δραστηριότητες — περιλαμβάνουν την απόκτηση και πώληση Ενσώματων Παγίων και άλλων Μη-Κυκλοφορούντων στοιχείων του Ενεργητικού, συμπεριλαμβανόμενων των Μακροπρόθεσμων Επενδύσεων.
– Οι ταμειακές εισροές περιλαμβάνουν:
Την πώληση εμπορεύσιμων χρεογράφων, εκτός των διαπραγματεύσιμων χρεογράφων
Την πώληση μακροπρόθεσμων στοιχείων του Ενεργητικού
Την είσπραξη δανείων
– Οι ταμειακές εκροές περιλαμβάνουν :
Την αγορά χρεογράφων και στοιχείων του Ενεργητικού
Δάνεια σε χρεώστες
• Χρηματοδοτικές δραστηριότητες — περιλαμβάνουν την απόκτηση πόρων από μετόχους και πιστωτές.
– Οι ταμειακές εισροές περιλαμβάνουν:
Προσόδους από την έκδοση μετοχών
Προσόδους από βραχυπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο δανεισμό
– Οι ταμειακές εκροές περιλαμβάνουν:
Την εξόφληση δανείων (εκτός τόκων)
Πληρωμές σε μετόχους, συμπεριλαμβανομένων των μερισμάτων
– Οι συναλλαγές σε ίδιες μετοχές θεωρούνται επίσης χρηματοδοτικές δραστηριότητες.
– Οι εξοφλήσεις Λογαριασμών Πληρωτέων ή Δεδουλευμένων Υποχρεώσεων δεν θεωρούνται εξοφλήσεις δανείων και ταξινομούνται ως ταμειακές εκροές για Λειτουργικές Δραστηριότητες.
Η κατάσταση των ταμειακών ροών δίνει πληροφορίες σε προβλήματα που απασχολούν ένα αναλυτή όπως:
• Ρευστότητα: Η ρευστότητα αναφέρεται στην ικανότητα της επιχείρησης να ανταποκρίνεται στις βραχυχρόνιες, κυρίως υποχρεώσεις της, όταν αυτές λήξουν. Επίσης, η έννοια της ρευστότητας περικλείει και την σωστή πρόβλεψη των αναμενόμενων εισπράξεων και πληρωμών μιας επιχείρησης
• Χρηματοοικονομική ευκαμψία (Financial Flexibility): Εκφράζει την ικανότητα μιας επιχείρησης να χρησιμοποιεί τα διαθέσιμα της προκειμένου να ανταποκριθεί σε απρόσμενες ανάγκες και να εκμεταλλευτεί ευκαιρίες οι οποίες παρουσιάζονται. Μια επιχείρηση θεωρείται χρηματοοικονομικά εύκαμπτη, όταν έχει την δυνατότητα να προσχωρεί σε αύξηση των διαθεσίμων της με πωλήσεις διαφόρων επενδύσεων, με έκδοση νέων μετοχών, με βελτίωση των λειτουργικών δραστηριοτήτων και μείωση των εξόδων.
• Ποιότητα κερδών και η δυνατότητα πρόβλεψης μελλοντικών κερδών και ταμειακών ροών: Η ποιότητα των κερδών εκτιμάται με σύγκριση των ταμειακών ροών από λειτουργικές δραστηριότητας με τα αποτελέσματα χρήσης με ταυτόχρονη αιτιολόγηση του γιατί τα κέρδη από ταμειακές ροές διαφέρουν απ` αυτή των λειτουργικών δραστηριοτήτων. Η ποιότητα των κερδών παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς, εκφράζει τον τρόπο και τον βαθμό που μια επιχείρηση επηρεάζει τα αποτελέσματα χρήσης.
Η κατάσταση των ταμειακών ροών με βάση τα διαθέσιμα, επιτρέπει τον εύκολο υπολογισμό των ελεύθερων ταμειακών ροών (free cash flows). Ως ελεύθερες ταμειακές ροές ορίζονται οι ροές από λειτουργικές δραστηριότητες μείον τις απαραίτητες εκροές για επενδύσεις και αποπληρωμή χρεών. Οι αδέσμευτες ταμειακές ροές μπορούν να χρησιμοποιηθούν για αποφάσεις σχετικά με την μερισματική πολιτική, την εξόφληση υποχρεώσεων, την ανάληψη νέων επενδύσεων και την αποτίμηση μετοχών καθώς και ολόκληρων επιχειρήσεων οι οποίες πρόκειται να εξαγοραστούν.
Σκοπός της κατάστασης ταμειακών ροών είναι να εξηγήσει τους λόγους για τους οποίους παρατηρείται μεταβολή στα διαθέσιμα. Για την επίτευξη αυτού του σκοπού οι απαραίτητες πληροφορίες αντλούνται από τους λογαριασμούς των λογιστικών καταστάσεων και το προσάρτημα, το οποίο δίνει σημαντικές πληροφορίες για την προετοιμασία των καταστάσεων ταμειακών ροών και για την ολοκληρωμένη ανάλυση των λογιστικών καταστάσεων. Για παράδειγμα, οι καταθέσεις όψεως ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία, ενώ οι καταθέσεις προθεσμίας υπόκεινται σε κάποιο, έστω μικρό, κίνδυνο (πιθανές μεταβολές επιτοκίων, τόκοι πρόωρης ανάληψης).
Επίσης, βασικός σκοπός της κατάστασης ταμειακών ροών είναι να δώσει πληροφορίες σχετικά με ταμειακές ροές οι οποίες προκύπτουν από λειτουργικές και χρηματοοικονομικές δραστηριότητες. Το άθροισμα των ταμειακών ροών από λειτουργικές, επενδυτικές και χρηματοοικονομικές δραστηριότητες θα πρέπει να ισούται με την μεταβολή στα διαθέσιμα από την αρχή έως το τέλος της χρήσης. Αυτή η ισότητα εμφανίζεται στην κατάσταση ταμειακών ροών για να εξισώσει το αρχικό με το τελικό υπόλοιπο των διαθεσίμων.
Οι λειτουργικές δραστηριότητες περιλαμβάνουν δραστηριότητες με τις οποίες μια επιχείρηση προσπαθεί να δημιουργήσει ροές με σκοπό την εξόφληση δανείων, την πληρωμή μερίσματος και την πραγματοποίηση νέων επενδύσεων χωρίς την χρήση εξωτερικής χρηματοδότησης.
ΠΗΓΕΣ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ
Ως πηγές για την κατάρτιση των ταμειακών ροών μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι εξής:
• Δυο συγκριτικοί ισολογισμοί, με τους οποίους υπολογίζονται οι μεταβολές από την αρχή έως το τέλος μιας χρήσης στους λογαριασμούς του ενεργητικού, του παθητικού και της καθαρής θέσης.
• Η κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης, για την οποία προετοιμάζεται η κατάσταση ταμειακών ροών.
• Η κατάσταση διάθεσης κερδών, η οποία παρέχει πληροφορίες σχετικά για ορισμένα έξοδα (φόροι) και για τα μερίσματα της χρήσης.
Τέλος, ορισμένες πληροφορίες για εισροές και εκροές διαθεσίμων παρουσιάζονται στο προσάρτημα. Ορισμένες πληροφορίες όπως για παράδειγμα εισροές από έκτακτα έσοδα δεν σχετίζονται με εισροές διαθεσίμων.
Η προετοιμασία της κατάστασης των ταμειακών ροών με βάση τις παραπάνω πηγές απαιτεί να καθοριστούν:
• Η μεταβολή στα διαθέσιμα. Για τον καθορισμό αυτής της μεταβολής χρησιμοποιούνται οι δυο συγκριτικοί ισολογισμοί.
• Οι ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες. Ο καθορισμός των σχετικών εισροών και εκροών γίνεται με βάση την κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης, το κυκλοφορούν ενεργητικό και τις βραχυχρόνιες υποχρεώσεις.
• Οι ταμειακές ροές από επενδυτικές δραστηριότητες. Οι σχετικές εισροές και εκροές υπολογίζονται με βάση τα στοιχεία του πάγιου ενεργητικού.
• Οι ταμειακές ροές από χρηματοοικονομικές δραστηριότητες. Εδώ, οι εισροές και εκροές υπολογίζονται με βάση την ανάλυση των λογαριασμών των μακροχρόνιων υποχρεώσεων, καθαρής θέσης και διάθεσης κερδών.
Το ενδιαφέρον για την παρακολούθηση των ταμειακών ροών από λειτουργικές δραστηριότητες έγκειται στο γεγονός ότι βοηθούν στην πρόβλεψη των μελλοντικών ταμειακών ροών και στην αποτελεσματική διαχείριση των στοιχείων του ενεργητικού και του παθητικού.
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Η ανάλυση των ταμειακών ροών από λειτουργικές δραστηριότητες σε συνδυασμό με την ανάλυση της ρευστότητας και της δομής των κεφαλαίων μιας επιχείρησης, παρέχει σημαντικές πληροφορίες σχετικά με την πορεία της επιχείρησης. Σε περίπτωση διαχρονικής μείωσης των ταμειακών ροών θα πρέπει να αναζητηθούν οι λόγοι μιας τέτοιας κατάστασης.
Για παράδειγμα, μια επιχείρηση μπορεί να αντιμετωπίζει χαμηλή ζήτηση των προϊόντων της που μπορεί να οφείλεται είτε στη ίδια την παρακμή της επιχείρησης είτε στην φάση του κύκλου που βρίσκεσαι η οικονομία ή στην αδυναμία είσπραξης των απαιτήσεων της.
Σε μια υγιή επιχείρηση οι ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες είναι συνήθως θετικός αριθμός, δηλαδή ταμειακές εισροές. Σε επιχειρήσεις οι οποίες αναπτύσσονται με γρήγορους ρυθμούς επενδύοντας μεγάλα ποσά για έρευνα και ανάπτυξη οι ταμειακές ροές συνήθως εμφανίζονται αρνητικές. Υπάρχει όμως η προσδοκία για μελλοντικές θετικές ταμειακές ροές.
Ο δανεισμός, η αύξηση των ιδίων κεφαλαίων, η μείωση των υπαρχόντων διαθεσίμων και η ρευστοποίηση επενδύσεων ή άλλων στοιχείων του ενεργητικού αποτελούν τρόπους αντιμετώπισης των αρνητικών ταμειακών ροών από πλευράς επιχείρησης. Βέβαια η πώληση στοιχείων του πάγιου ενεργητικού μπορεί να δημιουργήσει δυσμενής συνέπειες μακροχρόνια, ενώ αν μια επιχείρηση δεν μπορεί να δημιουργήσει ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες δεν μπορεί να καταφεύγει συνεχώς σε δανεισμό.
Σημαντικό είναι επίσης να ελέγχονται και τα επιμέρους συστατικά στοιχεία των υπό εξέταση ροών. Ένας από τους καλύτερους τρόπους αύξησης των ταμειακών ροών από λειτουργικές δραστηριότητες είναι η μείωση των απαιτήσεων και των αποθεμάτων. Για την ταχύτερη είσπραξη των απαιτήσεων από τους πελάτες θα πρέπει να εντοπιστούν αυτοί οι οποίοι πληρώνουν έγκαιρα και αυτοί οι οποίοι αντιμετωπίζουν προβλήματα ρευστότητας. Η μείωση των αποθεμάτων μπορεί να επιτευχθεί είτε με την μείωση του χρόνου από την παραλαβή μιας παραγγελίας μέχρι την παράδοση του προϊόντος (Manufacturing Lead Time) είτε με την εφαρμογή ενός συστήματος ‘‘ Just in- Time’’.
Αν μια επιχείρηση αυξήσει τις υποχρεώσεις της, πέρα από την αύξηση των πωλήσεων, προς τους εργαζόμενους, τους προμηθευτές και διάφορους ασφαλιστικούς οργανισμούς τότε μπορεί να παρουσιαστούν μια σειρά από προβλήματα τα οποία μπορεί να αντικατροπτίζουν πρόβλημα ρευστότητας που αντιμετωπίζει η εν λόγω επιχείρηση. Η κάλυψη των βραχυχρόνιων υποχρεώσεων με τις καθαρές ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες υποδηλώνουν ότι η επιχείρηση δεν αντιμετωπίζει κανένα πρόβλημα ρευστότητας και βραχυχρόνιας επιβίωσης.
Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω η ανάλυση των ταμειακών ροών από λειτουργικές δραστηριότητες δεν βοηθάει στην μέτρηση της αποδοτικότητας μιας επιχείρησης αλλά στην μέτρηση της ρευστότητας. Οι αποσβέσεις αποτελούν έξοδο αλλά δεν συνεπάγονται ταμειακές εκροές. Επίσης ο υπολογισμός αριθμοδεικτών όπως η ταμειακή αποδοτικότητα του συνόλου των κεφαλαίων ή των ιδίων κεφαλαίων μπορεί να οδηγήσει σε παραπλανητικά συμπεράσματα καθώς ο υπολογισμός της αποδοτικότητας που βασίζεται σε ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες δεν λαμβάνει υπόψη όλα τα έξοδα.
Επίσης οι ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες χρησιμοποιούνται και για τον έλεγχο της ποιότητας των κερδών. Ένας δείκτης που χρησιμοποιείται για τον έλεγχο της ποιότητας των κερδών είναι οι ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες προς καθαρά κέρδη (τα κέρδη αυτά υπολογίζονται αν αφαιρεθούν τα έξοδα που περιέχονται στην κατάσταση διάθεσης κερδών). Όσο υψηλότερος είναι αυτός ο δείκτης τόσο καλύτερης ποιότητας είναι τα κέρδη.
Τέλος, ο ρυθμός αύξησης των εισροών από λειτουργικές δραστηριότητες αποτελεί σημαντική παράμετρο για την αποτίμηση μιας μετοχής, ενώ η διακύμανση των ταμειακών ροών από λειτουργικές δραστηριότητες αποτελεί καθοριστικό παράγοντα του κινδύνου που αντιμετωπίζει μια μετοχή.
ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Οι επενδυτικές δραστηριότητες, όπως έχει ήδη αναφερθεί, παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τα μελλοντικά κέρδη μιας επιχείρησης και περιλαμβάνουν αγορές πάγιων στοιχείων του ενεργητικού, τμημάτων άλλων επιχειρήσεων ή ακόμα ολόκληρων επιχειρήσεων, μετοχών, και χρεογράφων.
Για να διαπιστωθεί εάν οι αγορές παγίων ή οι αγορές ολόκληρων επιχειρήσεων αυξάνουν ή τουλάχιστον διατηρούν το τρέχον επίπεδο δραστηριοτήτων απαιτείται να γίνει σύγκριση ανάμεσα με τους ρυθμούς ανάπτυξης των ανταγωνιστών αφού ληφθούν υπόψη ο ρυθμός ανάπτυξης της επιχείρησης, οι τρέχουσες τεχνολογικές εξελίξεις και οι πρόσφατες επενδύσεις που έχει πραγματοποιήσει η επιχείρηση. Σε περιπτώσεις αγοράς ολόκληρης επιχείρησης θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το κόστος αγοράς καθώς και οι ενδεχόμενες συνέργιες απ` αυτή την επένδυση. Σε περίπτωση αγοράς μετοχών και χρεογράφων θα πρέπει να εξακριβωθούν οι λόγοι για τους οποίους έγιναν αυτές οι επενδύσεις καθώς τέτοιου είδους επενδύσεις μπορεί να κρύβουν μια αδυναμία της επιχείρησης να προγραμματίζει επενδυτικά προγράμματα από τα οποία αναμένονται υψηλότερες αποδοτικότητες.
Οι πωλήσεις παγίων μπορούν να υποδηλώνουν ότι μια επιχείρηση αντιμετωπίζει πρόβλημα ρευστότητας, γεγονός το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένα μελλοντικά κέρδη. Αντιθέτως, με τη ρευστοποίηση συμμετοχών και χρεογράφων μπορεί να υποδηλώνει ενδεχόμενες επενδυτικές δραστηριότητες από τις οποίες αναμένονται υψηλότερες αποδοτικότητες.
Τα μελλοντικά κέρδη μιας επιχείρησης, δεν επηρεάζονται μόνο από δραστηριότητες οι οποίες σχετίζονται μόνο με διαθέσιμα, αλλά και από την έκδοση νέων τίτλων όπως μετοχών και ομολογιών. Αυτού τους είδους δραστηριότητες δεν εμφανίζονται στην κατάσταση ταμειακών ροών καθώς δεν σχετίζονται άμεσα τα διαθέσιμα. Θα πρέπει όμως να λαμβάνονται υπόψη κατά την ανάλυση της κατάστασης ταμειακών ροών καθώς επηρεάζουν το ύψος των μελλοντικών κερδών.
ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Οι χρηματοοικονομικές δραστηριότητες περιλαμβάνουν δραστηριότητες σχετικά με την χρηματοδότηση μιας επιχείρησης με κεφάλαια τα οποία προέρχονται από την έκδοση μετοχών και από δανεισμό, καθώς και με εκροές που σχετίζονται με την αγορά μετοχών της ίδιας της επιχείρησης.
Με την έκδοση νέων μετοχών μια επιχείρηση μπορεί να βελτιώσει την σχέση των ξένων προς ίδια κεφάλαια, μειώνοντας παράλληλα την πιθανότητα χρεοκοπίας. Επίσης, με αυτόν τον τρόπο μεταφέρεται πλούτος από τους παλαιούς στους νέους μετόχους, καθώς η έκδοση νέων μετοχών μπορεί να σημαίνει ότι, οι παλαιοί μέτοχοι θα θελήσουν να μοιραστούν, λόγω καλύτερης πληροφόρησης που διαθέτουν, δυσμενής μελλοντικές συνθήκες ή ότι η τιμή της μετοχής είναι ιδιαίτερα υψηλή σε σχέση με την πραγματική της τιμή.
Σημαντική πληροφόρηση για την ικανότητα μιας επιχείρησης να παράγει μελλοντικά κέρδη αποτελεί η πολιτική ως προς τα μερίσματα. Ενδεχόμενες αυξήσεις στα μερίσματα μπορεί να συνεπάγονται υψηλότερα μελλοντικά κέρδη, ενώ ενδεχόμενες μειώσεις στα μερίσματα μπορεί να συνεπάγονται μειωμένα μελλοντικά κέρδη.
Με τον δανεισμό ξένων κεφαλαίων η επιχείρηση μπορεί να εκμεταλλευτεί τα πλεονεκτήματα της χρηματοοικονομικής μόχλευσης, αυξάνοντας όμως τον συνολικό κίνδυνο που αντιμετωπίζει. Για κάθε επιχείρηση υπάρχει ένα συγκεκριμένο ύψος ξένων κεφαλαίων το οποίο είναι ευνοϊκό για τους μετόχους, όπου αυξήσεις πέρα από αυτό έχουν δυσμενείς επιπτώσεις.
Ένας απλός τρόπος, για να προσδιοριστεί το άριστο ύψος χρήσης ξένων κεφαλαίων, είναι να εκτιμηθεί κατά πόσο μια επιχείρηση μπορεί να ικανοποιήσει τις προγραμματισμένες εξοφλήσεις ξένων κεφαλαίων με αδέσμευτες ταμειακές ροές. Εάν η επιχείρηση έχει την δυνατότητα εξόφλησης των ξένων κεφαλαίων της, τότε ο δανεισμός θεωρείται επωφελής για τους μετόχους.
Ο δανεισμός ξένων κεφαλαίων δημιουργεί συγκρούσεις ανάμεσα στους μετόχους και στους πιστωτές. Από την πλευρά τους οι μέτοχοι επιζητούν επενδύσεις με την υψηλότερη αποδοτικότητα και τον υψηλότερο κίνδυνο, όπου σε περίπτωσης επιτυχίας θα κέρδιζαν τα μέγιστα και σε περίπτωση αποτυχίας θα έχαναν πολύ λίγα. Οι δε πιστωτές προτιμούν επενδύσεις με τον ελάχιστο κίνδυνο, οι οποίες έχουν και την χαμηλότερη αποδοτικότητα, γιατί τα οφέλη τους είναι σταθερά. Αυτές οι συγκρούσεις συμφερόντων δημιουργούν ορισμένους περιορισμούς για την επιχείρηση όπως διαρκής έλεγχος των επενδυτικών δραστηριοτήτων, δέσμευση παγίων με υποθήκες, καθώς και αυξημένα επιτόκια δανεισμού. Τα αποτελέσματα αυτών των συγκρούσεων θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη από τους άμεσα ενδιαφερόμενους, καθώς συνεπάγονται μεταφορά πλούτου από την μια ομάδα στην
ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΤΑΜΕΙΑΚΕΣ ΡΟΕΣ
Οι ελεύθερες ταμειακές ροές εκφράζουν χρηματικά ποσά τα οποία προκύπτουν από λειτουργικές δραστηριότητες πέρα απ` αυτές που χρειάζονται για τις βασικές λειτουργίες της επιχείρησης. Συνήθως αυτού του είδους ταμειακές ροές είτε διανέμονται με την μορφή υψηλότερου μερίσματος στους μετόχους είτε επενδύονται προκειμένου να αυξηθούν τα μελλοντικά κέρδη, οι μελλοντικές αδέσμευτες ταμειακές ροές και η τιμή της μετοχής. Παρ` όλα αυτά όμως, παρατηρείται ότι οι επενδύσεις οι οποίες χρηματοδοτούνται από ελεύθερες ταμειακές ροές έχουν ανεπιτυχή αποτελέσματα για τις επιχειρήσεις.
Σύμφωνα με την διεθνή βιβλιογραφία, δεν υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος αποδεκτός τύπος υπολογισμού των ελεύθερων ταμειακών ροών. Ο πιο συνηθισμένος τρόπος υπολογισμού είναι ο εξής:
Ελεύθερες Ταμεικές Ροές = Ταμειακές Ροές απο Λειτουργικές Δραστηριότητες - Επενδύσεις σε Πάγια + Πωλήσεις Παγίων
Όταν όμως μια επιχείρηση χρησιμοποιεί ξένα κεφάλαια τότε θα πρέπει να εφαρμοστεί ο παρακάτω τύπος:
Ελεύθερες Ταμεικές Ροές =Ταμειακές Ροές απο Λειτουργικές Δραστηριότητες –
- Επενδύσεις σε Πάγια Πωλήσεις Παγίων - Εξοφλήσεις Χρεολυσίων Εισροές απο Νέα Δάνεια
Για τον σωστό υπολογισμό των ελεύθερων ταμειακών ροών ένας αναλυτής θα πρέπει να γνωρίζει ποιες, και κατά πόσο, επενδύσεις βοηθούν τον τρέχον ρυθμό ανάπτυξης της επιχείρησης και ποιες απλά τον συντηρούν. Οι τελευταίες επενδύσεις εκφράζουν ταμειακές ροές οι οποίες δεν πρέπει να αφαιρούνται από τον παραπάνω τύπο. Γι` αυτό το λόγο θα πρέπει να γίνεται σύγκριση ανάμεσα στον ρυθμό ανάπτυξης αυτού του είδους επενδύσεων με τον ρυθμό ανάπτυξης των ανταγωνιστών στον κλάδο ή με το ρυθμό αύξησης των πωλήσεων της ίδιας της επιχείρησης.
Τέλος, τα έξοδα έρευνας και ανάπτυξης, τα έξοδα διοίκησης και διάθεσης καθώς και το κόστος πωληθέντων, θα πρέπει επίσης να διαπιστώνεται αν αυξάνονται με ρυθμούς ανάλογους με τους ρυθμούς αύξησης των πωλήσεων ή αν γίνονται σπατάλες.
Η Plan of Business τέλος, προτείνει τις εξής μεθόδους για θετικές ταμειακές ροές :
Η διοίκηση μπορεί να δημιουργήσει θετικές ταμειακές ροές από περιουσιακά στοιχεία χρησιμοποιώντας μια ποικιλία τεχνικών, συμπεριλαμβανομένων των εξής:
• Να αυξήσει τις τιμές
• Να επανασχεδιάσει τα προϊόντα ή να δημιουργήσει υπηρεσίες για μείωση του κόστους υλικών και λοιπών λειτουργικών – διοικητικών εξόδων
• Περικοπή γενικών εξόδων για μείωση του λειτουργικού κόστους
• Περιορισμός της πίστωσης για μείωση της επένδυση σε εισπρακτέους λογαριασμούς
• Επιμήκυνση των διαστημάτων πληρωμής προς τους προμηθευτές
• Μετάβαση στη χρήση χρηματοδότησης μίσθωσης για την απόκτηση παγίων περιουσιακών στοιχείων
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Κάντζος Κωνσταντίνος, 1997. Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων. Εκδόσεις INTERBOOKS.