Πριν μιλήσουμε για τι σημαίνει Ανάλυση Μικτού Κέρδους, αρχικά θα αναφερθούμε ποιο είναι το μικτό κέρδος. Το ακαθάριστο κέρδος είναι η διαφορά μεταξύ καθαρών πωλήσεων και κόστους πωληθέντων και υπολογίζεται από την κατάσταση λογαριασμού αποτελεσμάτων.
Υπολογίζεται για μια συγκεκριμένη περίοδο αφαιρώντας το κόστος πωληθέντων από τα καθαρά έσοδα από πωλήσεις που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια μιας περιόδου.
Παρουσιάζεται ως εξής:
Μεικτό κέρδος = Καθαρές πωλήσεις - Κόστος πωληθέντων αγαθών
Για παράδειγμα, αν τα ετήσια καθαρά έσοδα από πωλήσεις μιας εταιρείας είναι 1.000.000 ευρώ και το κόστος πωληθέντων είναι 600.000 ευρώ, το μικτό κέρδος θα είναι 400.000 (=1.000.000 - 600.000). Το ύψος του μικτού κέρδους είναι πολύ σημαντικό για κάθε επιχείρηση, επειδή χρησιμοποιείται για την κάλυψη όλων των λειτουργικών εξόδων και για την δημιουργία λειτουργικών κερδών. Όσο υψηλότερο είναι το μικτό κέρδος, τόσο το καλύτερο για την επιχείρηση.
Μια εταιρεία ή μια επιχείρηση μπορεί να παρουσιάσει σημαντική θετική ή αρνητική μεταβολή στο μεικτό κέρδος. Προκειμένου να διατηρηθεί η κερδοφορία και να αποφευχθούν οι λειτουργικές ζημίες, οποιαδήποτε απρόβλεπτη ή σημαντική μεταβολή στο μεικτό κέρδος για μια περίοδο πρέπει να διερευνηθεί εγκαίρως.
Η ανάλυση του ακαθάριστου κέρδους είναι η διαδικασία εύρεσης των αιτιών των μεταβολών του ποσοστού μικτού κέρδους από μια περίοδο σε μια άλλη περίοδο. Ο κύριος σκοπός της ανάλυσης μικτού κέρδους είναι να φανερώσει τις απροσδόκητες μεταβολές του μικτού κέρδους και των αιτιών τους, ώστε αυτές να μπορούν να γνωστοποιούνται έγκαιρα στη διοίκηση.
Μια αλλαγή στο μεικτό κέρδος συνήθως συμβαίνει λόγω ενός ή περισσοτέρων από τους ακόλουθους λόγους:
Αλλαγές στα συνολικά έσοδα της περιόδου λόγω αλλαγών στις τιμές πώλησης αγαθών και υπηρεσιών.
Αλλαγές στα συνολικά έσοδα της περιόδου λόγω αλλαγών στην ποσότητα αγαθών και υπηρεσιών που πωλήθηκαν κατά τη διάρκεια της περιόδου.
Μετατόπιση του μεριδίου των πωλήσεων.
Αλλαγές στα βασικά στοιχεία του κόστους, δηλ., άμεσα υλικά, άμεση εργασία και γενικά έξοδα κατασκευής.
Η διαδικασία προσδιορισμού της διακύμανσης του μικτού κέρδους είναι ίδια με τον υπολογισμό των αποκλίσεων σε ένα τυποποιημένο σύστημα κοστολόγησης. Ωστόσο, η ανάλυση ακαθάριστου κέρδους είναι δυνατή χωρίς τη χρήση προϋπολογισμών ή σταθερού κόστους. Στην περίπτωση αυτή, τα δεδομένα των τιμών και των δαπανών οποιουδήποτε έτους μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως βάση για τον υπολογισμό των διακυμάνσεων που αφορούν την ανάλυση ακαθάριστων κερδών. Η συνήθης προσέγγιση είναι να χρησιμοποιηθούν οι τιμές και το κόστος κάθε προηγούμενου έτους ως βάση για να βρεθούν οι διακυμάνσεις.
Για τη διενέργεια ανάλυσης ακαθάριστου κέρδους, χρησιμοποιούνται τα στοιχεία πωλήσεων και κόστους του προηγούμενου έτους. Η ανάλυση πραγματοποιείται σε τρία στάδια. Στο πρώτο βήμα, υπολογίζονται η διακύμανση της τιμής πώλησης και η διακύμανση του όγκου των πωλήσεων. Στο δεύτερο βήμα, υπολογίζεται η διακύμανση της τιμής κόστους και η διακύμανση του κόστους. Στο τρίτο στάδιο, η διακύμανση του όγκου πωλήσεων και η διακύμανση του όγκου του κόστους αναλύονται περαιτέρω με υπολογισμό της διακύμανσης του μεριδίου των πωλήσεων και μιας τελικής διακύμανσης του όγκου πωλήσεων.
Χρησιμότητα της ανάλυσης μικτού κέρδους
Το μέγεθος του μικτού κέρδους είναι πολύ σημαντικό για κάθε επιχείρηση και πρέπει να παρακολουθείται στενά. Η ανάλυση μεικτού κέρδους αποκαλύπτει την αναποτελεσματικότητα της γενικής απόδοσης της εταιρείας κατά τη διάρκεια μιας περιόδου και επιτρέπει στη διοίκηση να λάβει διορθωτικά μέτρα.
Τα τμήματα παραγωγής και εμπορίας των επιχειρήσεων είναι κυρίως υπεύθυνα για την επίτευξη ή υπέρβαση του προγραμματισμένου μικτού κέρδους. Σε περίπτωση που η επιχείρηση δεν επιτύχει το επιθυμητό μεικτό κέρδος, τα τμήματα πρέπει να εξηγήσουν τις μεταβολές στο κόστος και το τμήμα μάρκετινγκ πρέπει να εξηγήσει τις μεταβολές των τιμών και τη μείωση του αριθμού των μονάδων κάθε πωλούμενου προϊόντος.
Έτσι, με αυτόν τον τρόπο, η ανάλυση μικτού κέρδους συγκεντρώνει τους δύο κύριους λειτουργικούς τομείς της επιχείρησης και φανερώνει την ανάγκη περισσότερης μελέτης από αυτά τα δύο τμήματα.