Η ανάλυση μικτού κέρδους χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό των λόγων για τους οποίους το μικτό περιθώριο κέρδους αλλάζει από περίοδο σε περίοδο, έτσι ώστε η διοίκηση να μπορεί να λάβει μέτρα για να ευθυγραμμίσει το μικτό περιθώριο κέρδους με τα οικονομικά της πλάνα. Η μείωση των μικτών κερδών μπορεί να είναι ένδειξη σοβαρών προβλημάτων, επομένως πρέπει να παρακολουθείται στενά. Το μικτό κέρδος υπολογίζεται ως εξής:
Μικτό κέρδος = Πωλήσεις - άμεσα υλικά - άμεση εργασία - γενικά έξοδα παραγωγής
Τι προκαλεί αλλαγές στο μικτό κέρδος
Μια αλλαγή στο μικτό κέρδος μπορεί να προκληθεί από οποιοδήποτε από τα ακόλουθα γεγονότα:
Οι τιμές πώλησης έχουν αλλάξει
Ο όγκος μονάδας των ειδών που πωλήθηκαν άλλαξε
Ο συνδυασμός των προϊόντων που πωλήθηκαν έχει αλλάξει (πράγμα που αλλάζει το μικτό κέρδος εάν διαφορετικά προϊόντα έχουν διαφορετικά μικτά περιθώρια κέρδους)
Η τιμή αγοράς των άμεσων υλικών έχει αλλάξει
Η ποσότητα των άμεσων υλικών που απαιτούνται έχει αλλάξει
Το ποσό της άμεσης εργασίας έχει αλλάξει, λόγω των αλλαγμένων επιπέδων απόδοσης
Το κόστος της άμεσης εργασίας έχει αλλάξει
Το ποσό των πάγιων γενικών εξόδων που πραγματοποιήθηκαν έχει αλλάξει
Το ποσό των μεταβλητών γενικών εξόδων που πραγματοποιήθηκαν έχει αλλάξει
Η ανάλυση μικτού κέρδους μπορεί επίσης να αποκαλύψει προβλήματα σε τομείς όπως στο απόθεμα ή να έχει γίνει διπλή καταμέτρηση, να παρουσιάσει εσφαλμένες μονάδες μέτρησης και άλλα. Επίσης καθίσταται ότι ο έλεγχος του μικτού περιθωρίου απαιτεί τη συμβολή πολλών τμημάτων μιας επιχείρησης.
Μια ανάλυση μικτού κέρδους περιλαμβάνει τη σύγκριση του μικτού κέρδους για την περίοδο που εξετάζεται είτε με το επίπεδο του προϋπολογισμού είτε με τον ιστορικό μέσο όρο. Εάν χρησιμοποιήσουμε την τυπική κοστολόγηση, τότε θα χρησιμοποιήσουμε οποιονδήποτε από τους τυπικούς τύπους διακύμανσης κόστους για την ανάλυση μικτού κέρδους, οι οποίοι είναι:
Διακύμανση τιμής αγοράς. Η πραγματική τιμή που καταβάλλεται για τα υλικά που χρησιμοποιούνται στη διαδικασία παραγωγής, μείον το τυπικό κόστος, πολλαπλασιαζόμενη επί τον αριθμό των μονάδων που χρησιμοποιούνται.
Διακύμανση ποσοστού εργασίας. Η πραγματική τιμή που καταβάλλεται για την άμεση εργασία που χρησιμοποιείται στην παραγωγική διαδικασία, μείον το τυπικό κόστος της, πολλαπλασιαζόμενη επί τον αριθμό των μονάδων που χρησιμοποιούνται.
Μεταβλητή διακύμανση γενικών εξόδων. Αφαιρούμε το τυπικό μεταβλητό γενικό κόστος ανά μονάδα από το πραγματικό κόστος και πολλαπλασιάζουμε το υπόλοιπο με τη συνολική μοναδιαία ποσότητα παραγωγής.
Διόρθωση της διακύμανσης γενικών εξόδων. Το συνολικό ποσό κατά το οποίο τα πάγια γενικά έξοδα υπερβαίνουν το συνολικό τυπικό κόστος για την περίοδο αναφοράς.
Διακύμανση τιμής πώλησης. Η πραγματική τιμή πώλησης, μείον την τυπική τιμή πώλησης, πολλαπλασιαζόμενη επί τον αριθμό των μονάδων που πωλήθηκαν.
Διακύμανση όγκου πωλήσεων. Η πραγματική ποσότητα μονάδας που πωλήθηκε, μείον την προβλεπόμενη ποσότητα προς πώληση, πολλαπλασιαζόμενη με την τυπική τιμή πώλησης.
Διακύμανση απόδοσης υλικού. Αφαιρούμε τη συνολική τυπική ποσότητα υλικών που υποτίθεται ότι θα χρησιμοποιηθούν από το πραγματικό επίπεδο χρήσης και πολλαπλασιάζουμε το υπόλοιπο με την τυπική τιμή ανά μονάδα.
Μεταβλητή διακύμανση γενικής απόδοσης. Αφαιρούμε τις προϋπολογισμένες μονάδες δραστηριότητας στις οποίες χρεώνονται τα μεταβλητά γενικά έξοδα από τις πραγματικές μονάδες δραστηριότητας, πολλαπλασιαζόμενες με το τυπικό μεταβλητό κόστος γενικών εξόδων ανά μονάδα.
Η ανάλυση μικτού κέρδους που αναφέρεται στη διοίκηση θα πρέπει να περιγράφει τη συνολική απόκλιση από τις προσδοκίες και στη συνέχεια να αναφέρει τους ακριβείς λόγους για τις διαφορές. Η αναφορά θα πρέπει να περιέχει στοιχεία έτσι ώστε η διοίκηση να μπορεί να εντοπίσει συγκεκριμένα τα λάθη και να τα διορθώσει.
Μια ακόμη καλύτερη ανάλυση μικτού κέρδους είναι αυτή που ομαδοποιεί τα εντοπισμένα προβλήματα σε κατηγορίες και δείχνει τη συχνότητα εμφάνισης των κατηγοριών με την πάροδο του χρόνου. Κάτι τέτοιο δείχνει στη διοίκηση ποιες συνθήκες προκαλούν τα περισσότερα προβλήματα σε επαναλαμβανόμενη βάση, και ποια είναι επομένως άξια προσοχής.
Ενώ η ανάλυση μικτού κέρδους είναι σημαντική, καλύπτει μόνο το κόστος που σχετίζεται με το προϊόν. Επομένως, εάν θέλουμε μια ολοκληρωμένη ανασκόπηση όλων των πτυχών των οικονομικών αποτελεσμάτων μιας εταιρείας, πρέπει επίσης να αξιολογήσουμε όλα τα έξοδα πώλησης και διοίκησης, καθώς και όλα τα χρηματοδοτικά και άλλα μη λειτουργικά έξοδα.
Η ανάλυση μικτού κέρδους αγνοεί επίσης το ποσό της επένδυσης σε κεφάλαιο κίνησης και πάγια στοιχεία ενεργητικού σε αναλογία με τις πωλήσεις. Δηλαδή, δεν λαμβάνει υπόψη την αποτελεσματικότητα της χρήσης των περιουσιακών στοιχείων στη δημιουργία μικτών κερδών.