Σε μια εποχή που οι οικονομικές συνθήκες επιβάλλουν ραγδαίες αλλαγές, οι επιχειρήσεις καλούνται να προσαρμοστούν. Οι αναλύσεις των οικονομικών δεδομένων αποτελούν την μέγιστη προσοχή τους καθώς τα συμπεράσματα που εξάγονται από αυτές λειτουργούν θετικά επί τω πλείστων για την επαναφορά σε ορθή πορεία με αποτέλεσμα την ευημερία των οικονομικών μονάδων.
Αρχικά η οριακή ανάλυση σημαίνει ότι ένα οικονομικό πρόβλημα διατυπώνεται με μαθηματική μορφή και εξάγεται ένα μέγιστο ή ελάχιστο αποτέλεσμα. Ουσιαστικά όμως με τον όρο αυτό δηλώνουμε την προσοχή που επικεντρώνεται σε ορισμένα οικονομικά θέματα παρά στην ολότητα των φαινομένων.
Συνεχίζοντας την αναφορά μας, η οριακή ανάλυση περικλείει την έννοια του περιθωρίου που κάτω ή πέρα από αυτό κάτι πλέον παύει να είναι εφικτό ή επιθυμητό. Σύμφωνα με αυτό το κύριο επομένως χαρακτηριστικό του όρου είναι ότι συγκεντρώνει την προσοχή σε ορισμένα ζητήματα που έχουν σπουδαία σημαντικότητα για την επιχείρηση.
Η αντικειμενική επιδίωξη είναι η εύρεση ισορροπίας ή η έλλειψη ισορροπίας ή των διαδικασιών αλλαγής. Η μέθοδος ανεύρεσης των παραπάνω δύναται να πραγματοποιηθεί με στατιστική ή περιγραφικά ή και μαθηματικά. Στην οικονομική θεωρεία ο όρος οριακή ανάλυση είναι στενά ερμηνευόμενος με την ανάλυση της προσαύξησης δηλαδή, στην περίπτωση μελέτης αύξησης κόστους για την παραγωγή προϊόντος ή παροχής υπηρεσίας και δεν αναφέρεται στο συνολικό ή κατά μέσο όρο κόστος για την παραγωγή μιας ποσότητας.
Επίσης ειδικότερα η χρήση του όρου είναι και εκείνη που χειρίζεται οικονομικά ζητήματα και μέσω μαθηματικών υπολογίζει το μέγιστο ή το ελάχιστο. Αυτό συμβαίνει στις περιπτώσεις που επιδιώκεται η μεγιστοποίηση του κέρδους και της χρησιμότητάς του ή στην ελαχιστοποίηση του κόστους. Η οριακή ανάλυση αποτελεί ένα μεγάλο μέρος της οικονομικής θεωρίας διότι επικαλείται την μελέτη της απόδοσης και των μεταβολών των μονάδων διαφόρων οικονομικών μεγεθών ή στοιχείων όπως η εργασία, η παραγωγή, το κόστος και φυσικά εξάγει συμπεράσματα για την επίδραση των παραπάνω στην εξέλιξη της επιχείρησης.
Η κάθε επιχείρηση καλείται μέσω της οριακής ανάλυσης να υπολογίζει το οριακό κόστος ώστε να μπορεί να ελέγχει τις ποσότητες παραγωγής, τις συμφωνίες με τους προμηθευτές και να μεγιστοποιεί το κέρδος της. Βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα η οριακή ανάλυση του κόστους λειτουργεί θετικά στον ανταγωνισμό καθώς και επηρεάζει σαφέστατα την όλη θέση της επιχείρησης στο κοινωνικό περιβάλλον.
Η οικονομική συμπεριφορά των επιχειρήσεων επιβάλλει σήμερα αυστηροποίηση των δεδομένων της οριακής ανάλυσης διότι σε ένα άκρως ανταγωνιστικό περιβάλλον η νοοτροπία μεγιστοποίησης του κέρδους πρέπει να συνάδει με την πραγματικότητα των δεδομένων της οικονομίας και την ορθή μετάφρασή της.