Ένας οικονομικός έλεγχος είναι η εξέταση των οικονομικών καταστάσεων μιας οικονομικής οντότητας . Το αποτέλεσμα της εξέτασης αυτής είναι μια έκθεση από ελεγκτή, που να πιστοποιεί τη ορθή παρουσίαση των οικονομικών καταστάσεων και των σχετικών γνωστοποιήσεων. Η έκθεση του ελεγκτή πρέπει να συνοδεύεται από τις οικονομικές καταστάσεις, όταν έχουν εκδοθεί σε προοριζόμενους παραλήπτες.
Ο σκοπός του ελέγχου των οικονομικών καταστάσεων είναι να προσθέσει αξιοπιστία στη δημοσιοποιημένη οικονομική θέση και απόδοση της επιχείρησης. Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς απαιτεί ότι όλες οι οντότητες που είναι εισηγμένες στο χρηματιστήριο πρέπει να υποβάλλουν εκθέσεις . Ομοίως, οι δανειστές απαιτούν συνήθως έλεγχο των οικονομικών καταστάσεων της κάθε οντότητας στην οποία χορηγούνται κεφάλαια. Οι προμηθευτές μπορούν επίσης να απαιτούν ελεγμένες οικονομικές καταστάσεις πριν να είναι πρόθυμοι να επεκτείνουν την εμπορική πίστωση (αν και συνήθως μόνο όταν το ποσό της πίστωσης που έχετε ζητήσει είναι σημαντικό).
Τα πρώτα στάδια του ελέγχου είναι:
1. Σχεδιασμός και εκτίμηση του κινδύνου. Ο ελεγκτής μέσω του σχεδιασμού και και της εκτίμησης αποκτά μια κατανόηση της επιχείρησης και του επιχειρηματικού περιβάλλοντος στο οποίο αυτή δραστηριοποιείται, και χρησιμοποιεί αυτές τις πληροφορίες για να αξιολογήσει κατά πόσον μπορεί να υπάρχουν κίνδυνοι που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τις οικονομικές καταστάσεις.
2. Ένα ευρύ φάσμα των διαδικασιών, που καλύπτουν μια μικρή δειγματοληψία:
Την επανεξέταση τραπεζικών λογαριασμών, την καταμέτρηση μετρητών, την επιβεβαίωση των περιορισμών στις τραπεζικές καταθέσεις..
Επιβεβαίωση αξιών και αναθεώρηση των μεταγενέστερων συναλλαγών.
Επιβεβαίωση των υπολοίπων των εισπρακτέων λογαριασμών.
Παρατήρηση φυσικής καταμέτρησης των αποθεμάτων, επιβεβαίωση των αποθεμάτων που τηρούνται σε άλλες περιοχές,εξέταση εξοφλημένων τιμολογίων προμηθευτή, έλεγχος του υπολογισμού των διατιθέμενων αγαθών, επανεξέταση του κόστους παραγωγής και κατάρτιση και εντοπισμός κόστους απογραφής στο γενικό καθολικό.
Παρατήρηση των περιουσιακών στοιχείων, αγοράς και επανεξέτασης αδειών διάθεσης, επανεξέταση εγγράφων μίσθωσης, και εκ νέου υπολογισμός των αποσβέσεων.
Επιβεβαίωση πληρωτέων λογαριασμών.
Εξέταση μεταγενέστερων πληρωμών και σύγκριση των με προηγούμενα έτη.
Επιβεβαίωση χρεών με τους δανειστές καθώς και επανεξέταση συμφωνιών .
Εξέταση των εγγράφων που υποστηρίζουν την διαδικασία πώλησης, αναθεώρηση των μεταγενέστερων συναλλαγών, αναθεώρηση της ιστορίας των αποδόσεων των πωλήσεων.
Εξέταση των εγγράφων όσο αφορά τις δαπάνες και αναθεώρηση των μεταγενέστερων συναλλαγών.
Ο έλεγχος είναι το πιο σημαντικό σκέλος εξέτασης των οικονομικών καταστάσεων και αποτελεί έναν επιπλέον μηχανισμό στο γενικότερο πλαίσιο της πιστοληπτικής ικανότητας των οικονομικών οντοτήτων ως επέκταση για την χρηματοδότηση που οδηγεί εν τέλει στην οικονομική πρόοδο και ανάπτυξη των οντοτήτων.
Σημαντικό δε να σημειωθεί ότι αποτελεί και εργαλείο εξέτασης τοποθέτησης επενδυτικών κεφαλαίων ειδικά σε οικονομική φάση η οποία ευνοεί την χορήγηση και την άντληση επενδυτικών κεφαλαίων.