Ο προϋπολογισμός αποτελεί μια απαραίτητη διαδικασία σε κάθε επιχείρηση, έτσι ώστε να βρίσκεται στην θέση ανά πάσα στιγμή η διοίκηση να καθορίζει την πολιτική της ως προς τις πωλήσεις και τα χρηματικά διαθέσιμα.
Όπως γίνεται σαφές από το παραπάνω η ίδια η διαδικασία παρουσιάζει πλεονεκτήματα τα οποία κυμαίνονται από τον προσανατολισμό σχεδιασμού και καταλήγουν στην κατανομή των χρηματικών διαθεσίμων.
Η διαδικασία της δημιουργίας του προϋπολογισμού παρουσιάζει την διαχείριση βραχυπρόθεσμα και την οδηγεί σε μακροπρόθεσμα πλάνα. Άλλωστε και αυτός είναι ο κύριος σκοπός της κατάρτισης του. Αποτελεί με αυτόν τον τρόπο μια αποτύπωση οικονομικών δεδομένων που αποσκοπούν στο να μπορέσει η διοίκηση να επιτύχει τους στόχους της, αν δεν γίνει ωστόσο αυτό η διοίκηση έχει αποκτήσει μια σαφή εικόνα της θέσης της στον ανταγωνισμό και με βάση τα οικονομικά δεδομένα μπορεί να βελτιώσει την απόδοσή της.
Ο επόμενος στόχος της κατάρτισης του προϋπολογισμού είναι η επισκόπηση της κερδοφορίας. Καθημερινά η διοίκηση λαμβάνει αποφάσεις διαχείρισης των χρηματικών διαθεσίμων και ένας σωστά δομημένος προϋπολογισμός επισημαίνει τις πτυχές που παράγουν έσοδα και ποιες από αυτές τα χρησιμοποιούν. Αυτό βοηθάει την διοίκηση να λαμβάνει αποφάσεις ποιες δραστηριότητες οφείλει να εγκαταλείψει ή σε ποιες να επεκταθεί.
Η σωστή απεικόνιση οικονομικών δεδομένων αποτελεί και την εικόνα του πλάνου το οποίο βοηθά την διοίκηση να αξιολογήσει το επιχειρηματικό περιβάλλον στο οποίο δραστηριοποιείται και κυρίως τον λόγο για τον οποίο δραστηριοποιείται. Αυτό ωφελεί την επιχείρηση στο να μπορεί να αλλάξει τρόπο λειτουργίας και να αφοσιωθεί σε κερδοφόρες πηγές εσόδων και δραστηριοτήτων.
Η κατάρτιση προϋπολογισμού αποτελεί επίσης και οδηγό αξιολόγησης διότι σε αρκετές περιπτώσεις συνδυάζεται με γραπτές αναφορές των τμημάτων και αποτελεί οδηγό για την κατεύθυνση των στόχων κάθε τμήματος εντός της επιχείρησης. Είναι η οικονομική έκθεση στην οποία υπάρχει συνεργασία για να μπορεί η διοίκηση να εξετάσει τους επιχειρησιακούς στόχους και κυρίως να εκτιμήσει τις επιδόσεις από την εφαρμογή πολιτικών που το κάθε τμήμα καλείται να εφαρμόσει όπως π.χ. για την προώθηση ενός προϊόντος ή υπηρεσίας και της πιστωτικής πολιτικής. Το σύστημα αξιολόγησης που επιτυγχάνεται με τον προϋπολογισμό ονομάζεται και αξιολόγηση λογιστικής ευθύνης.
Ο κύριος ωστόσο στόχος του προϋπολογισμού είναι ο σχεδιασμός χρηματοδότησης της επιχείρησης. Ένας σωστά διαρθρωμένος προϋπολογισμός παρουσιάζει εκείνα τα κεφάλαια που απαιτούνται για την σωστή και εύρυθμη λειτουργία της κάθε επιχείρησης. Αποτελεί επίσης οδηγό για την κατανομή κατόπιν των διαθεσίμων σε υποχρεώσεις. Σε συνέχεια πραγματοποιείται η κατανομή τους σε επενδύσεις και κεφάλαιο κίνησης και με αυτόν τον τρόπο η διοίκηση της επιχείρησης καλείται να λάβει αποφάσεις σωστής επένδυσης κεφαλαίων.
Κάθε εταιρία παρουσιάζει δυσχέρειες ως προς την διαχείριση και η διαδικασία του προϋπολογισμού επικεντρώνεται στο να μπορέσει η διοίκηση να επεκταθεί που αποτελεί και το ζητούμενο στην οικονομική ανάπτυξη. Η σωστή διαχείριση των κεφαλαίων επιτρέπει στην επιχείρηση να μειώσει το κόστος λειτουργίας και να την καταστήσει περισσότερο ανταγωνιστική σε μια αγορά που διαρκώς κινείται.